Το 2021 συμπληρώνονται ακριβώς 2.500 χρόνια από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, μια στιγμή στον χρόνο που άλλαξε τη ροή της Ιστορίας, καθώς αν οι Έλληνες δεν είχαν νικήσει τους Πέρσες, είναι σχεδόν σίγουρο πως τίποτα από όσα γνωρίζουμε σήμερα δεν θα ήταν το ίδιο. Η νίκη των Ελλήνων οδήγησε τον Ξέρξη με τα απομεινάρια του στόλου του στον Ελλήσποντο, απογοητευμένο από την έκβαση της ναυμαχίας, έχοντας αφήσει στην ηπειρωτική Ελλάδα τον στρατηγό του Μαρδόνιο, ο οποίος γνώρισε επίσης την ήττα στις μάχες που έγιναν στις Πλαταιές και τη Μυκάλη. Κάπου εκεί τελείωσε η πρώτη φάση των Περσικών Πολέμων, οι οποίοι ολοκληρώθηκαν τριάντα χρόνια αργότερα.
Η Σαλαμίνα, για τον κόσμο, είναι απείρως πιο σημαντική από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, που τα 200 χρόνια της συμπίπτουν με τα 2.500 της Σαλαμίνας. Η Επανάσταση εντάσσεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο εθνικοκοινωνικών–απελευθερωτικών επαναστάσεων -Λατινική Αμερική εναντίον των Ισπανών, Βέλγοι εναντίον Ολλανδών, Γαλλικές Επαναστάσεις του 1830 και του 1848, γερμανικές αναταραχές, ιταλικό Ριζορτζιμέντο κ.λπ. Η ελληνική Επανάσταση, όσο σημαντική κι αν είναι για εμάς, είναι ένα μικρό γεγονός στην παγκόσμια Ιστορία, σε αντίθεση με τη Σαλαμίνα, που κατατάσσεται από τους ιστορικούς ως μία από τις σημαντικότερες.
Η νίκη των Ελλήνων έσωσε το δημοκρατικό πολίτευμα και τον δυτικό πολιτισμό, όπως τον γνωρίζουμε. Αν είχαν νικήσει οι Πέρσες, η Ελλάδα θα είχε γίνει ακόμα μία περσική σατραπεία, θα είχε καταλυθεί η δημοκρατία και δεν θα είχε υπάρξει ο κλασικός πολιτισμός, ούτε Παρθενώνας ούτε Ολυμπιακοί Αγώνες, ούτε θέατρο ούτε φιλοσοφία, ρητορική και όλες οι άλλες καλές τέχνες.
https://safeYouTube.net/w/be3eb
Ένα υπέροχο βίντεο από την ενότητα “Πολυμεσικές εφαρμογές” του “Πολεμικού Μουσείου Αθηνών”.
Πηγή: https://www.in.gr/2019/09/29/plus/features/naymaxia-tis-salaminas/
ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ
(29 Σεπτεμβρίου 480 π. Χ)
Αποτελεί την πιο καθοριστική ναυμαχία της αρχαιότητας και μια από τις σημαντικότερες της παγκόσμιας στρατιωτικής ιστορίας. Ένας σχετικά μικρός αριθμός ελληνικών πλοίων κατάφερε να αντιμετωπίσει με επιτυχία τον πανίσχυρο περσικό στόλο χάρη στην ευστροφία ενός άνδρα και την βέλτιστη εκμετάλλευση του πεδίου στο οποίο διεξήχθη η φονική σύγκρουση στα τέλη Σεπτεμβρίου του 480 π. Χ.
Ιστορικό πλαίσιο
Η Περσική αυτοκρατορία διατηρούσε τα χρόνια εκείνα έναν τρομερό στρατό οπλιτών απ’ όλες τις κατακτημένες περιοχές και ένα παντοδύναμο ναυτικό που ήλεγχε όλους τους θαλάσσιους δρόμους από τις ακτές της σημερινής Τουρκίας μέχρι τη μακρινή Ινδία. Παρ’ όλα αυτά ο βασιλιάς της Περσίας Δαρείος ο Α ΄δέκα χρόνια νωρίτερα είχε ηττηθεί στον Μαραθώνα και τώρα ετοίμαζε την αντεπίθεσή του. Δεν πρόλαβε όμως γιατί πέθανε, με αποτέλεσμα να ανέβει στον θρόνο ο γιος του Ξέρξης ο οποίος αφού κατέστειλε μια επανάσταση στην Αίγυπτο, στράφηκε κατά της Ελλάδος, προκειμένου να εκδικηθεί για την ήττα του πατέρα του.
Συμμαχία κατά του κοινού εχθρού.
Αν και οι ελληνικές πόλεις – κράτη δοκιμάζονταν από εσωτερικές διαμάχες μόλις πληροφορήθηκαν ότι ο Ξέρξης είχε ξεκινήσει εναντίον τους με στρατό που ίσως ξεπερνούσε το 1.000.000 άνδρες ( σήμερα οι ιστορικοί κάνουν λόγο περίπου για 200.000 οπλίτες) μαζί με 1.200 πλοία συνενώθηκαν. Η Αθήνα, η Σπάρτη και οι περιοχές των Κυκλάδων αναζητούσαν τρόπους αντίδρασης. Μετά την ηρωική αντίσταση των 300 Σπαρτιατών υπό τον Λεωνίδα και των 700 Θεσπιέων στις Θερμοπύλες [ ο εχθρός ] όπου όλοι έπεσαν στο πεδίο της μάχης, ο εχθρός συνέχισε την πορεία του προς την Αθήνα παραλλήλως προς την ακτογραμμή. Το ναυτικό ακολουθούσε κατά μήκος των Παραλίων, μεταφέροντας εφόδια για την τεράστια χερσαία δύναμη πυρός.
Το σχέδιο του Θεμιστοκλή και η Ναυμαχία.
Ο πολυμήχανος στρατηγός Θεμιστοκλής κατάφερε να πείσει τους συμμάχους, παρά τις ανησυχίες ορισμένων αξιωματικών και πολιτικών, να εγκαταλείψουν την Αθήνα και να μεταβούν στην Σαλαμίνα παρατάσσοντας τον στόλο. Ο Θεμιστοκλής, μετά την λεηλασία της πόλεως των Αθηνών, που ήταν σχεδόν ανυπεράσπιστη, και την πυρπόλησή της, στέλνει αγγελιαφόρους που υποκρίνονταν τους λιποτάχτες, λέγοντας στον Πέρση βασιλιά ότι οι Έλληνες διαπληκτίζονται και ετοιμάζονται να φύγουν με τα πλοία τους. Εκείνος δίνει εντολή να μεταβούν όλοι στην Σαλαμίνα για να καταστρέψουν τα ελληνικά πλοία πριν απομακρυνθούν. Μόλις είχε πέσει στην παγίδα. Στήνει το στρατόπεδο του σε μια πλαγιά του όρους Αιγάλεω και από εκεί ετοιμάζεται να παρακολουθήσει την μελλοντική του νίκη.
Οι Πέρσες πλησιάζουν τα άγνωστα γι΄ αυτούς νερά με ημικυκλικό σχηματισμό. Η αναλογία των πλοίων είναι τρία προς ένα. Οι ελληνικές τριήρεις στρέφονται κατά πάνω τους. Εμβολίζουν τα εχθρικά πλοία και με άρπαγες τα ακινητοποιούν, ώστε να πηδήξουν μέσα σ΄ αυτά οι οπλίτες και να εξουδετερώσουν το πλήρωμα. Την ίδια ώρα μια μικρή ελληνική δύναμη περίπου 30 πλοίων που έχουν μείνει ως εφεδρεία χτυπά τις περσικές πτέρυγες.
Μέσα σε 8 ώρες ο Ξέρξης έβλεπε έκπληκτος σχεδόν τον μισό στόλο να βουλιάζει στα νερά της Σαλαμίνας. Οι Έλληνες μετά από την περιφανή αυτή νίκη, πήραν την θέση των Περσών ως απόλυτα κυρίαρχη δύναμη της Μεσογείου.
Γ. Χουντάλας
29 Σεπτεμβρίου 2020